ნატვრის ხე: ფუფალასა და მარიტას თანაკვეთა

  თენგიზ აბულაძის ეს უძვირფასესი ეკრანიზაცია ბევრისთვის ნაცნობია, წიგნი ალბათ კიდევ უფრო ნაცნობი. ამ შემთხვევაში ფილმიდან გამომდინარე ვისაუბრებ ერთ დეტალზე, რომელიც ბევრს ექნება შემჩნეული. მაგრამ შესაძლოა ნაკლებად გაამახვილოს რიგითმა მაყურებელმა ყურადღება, ფილმში გადმოცემული პრიორიტეტული პრობლემატიკისდა გამო. მეც შედარებით გვიან აღვიქვი, გვიან მიიქცია ჩემი ყურადღება განსხვავებული რაკურსით ორი პერსონაჟის სახემ. საუბარი მაქვს ფუფალასა და მარიტას იდუმალ კავშირზე.

 ალბათ გახსოვთ ფუფალას ერთ-ერთი პირველი დაფიქსირება ფილმის იმ ეპიზოდში, როცა ის ,,მობირჟავე ქალებს’’ თავის წარსულზე ეტრაბახება, იმ დროზე, როცა გაფურჩქნული ვარდი იყო და მისი სიყვარულის გამო თავს იკლავდნენ ყმაწვილკაცები. ყველა ვხვდებით, რომ პერსონაჟი უტრირებს და უბრალოდ თვითშეფასების ამაღლება სურს სხვა ქალების თვალში, წარსულს აფეტიშებს და ახლა ,,დამჭკნარი ვარდობაც’’ აკმაყოფილებს. თუმცა მას ჰყავს ის იდეალი, როგორადაც წარმოედგინა საკუთარი თავი. და მარიტას გამოჩენის შემდეგ უკვე ზუსტად ხვდება, როგორი სურდა ყოფილიყო, სრული სიცხადით ხედავს იმას, რაც თავადვე ფანტაზიური წარსულის ნაყოფი ეგონა. მარიტას სახის დანახვის შემდეგ მას ცრემლები მოსდის, რადგან იაზრებს, რომ მისი წარმოსახვითი სილამაზე რეალურად არსებობს, ოღონდ მას არ ეკუთვნის და არც არასდროს ეკუთვნოდა. ამის შემდეგ ფუფალას მიჯაჭვულობა კიდევ ორ მონაკვეთში ვლინდება.

  კავშირის მეორე ეპიზოდია მარიტას ჯვრისწერის საზეიმო ცერემონიალი. სცენის ბოლოს ფუფალაც საკუთარი ჯვრისწერის იმიტაციას აკეთებს, იმ განსხვავებით, რომ ის სრულიად მარტოა და ისევ წარმოდგენებს იშველიებს თუ როგორ ქოწინდება საყვარელ ადამიანზე. ესეც გაუცნობიერებელი ემპათიური გამოხატულებაა, აქ უფრო მეტად ემსგავსება ის თავის იდეალს, რადგანაც მარიტა მისგან განსხვავებით ფიზიკურად მარტო არ იმყოფებოდა ჯვრისწერაზე, მაგრამ მის სულში ისეთივე სიცარიელე იყო, როგორც ფუფალას პირად სივრცეში. ისიც ფუფალასავით წარმოსახვებით უძლებდა კუთვნილ ბედისწერას და ოცნებობდა, რომ შეთეს მაგივრად გედია მდგარიყო მის გვერდით. 

  მესამე და საბოლოო კავშირი ვლინდება მარიტასთან დაკავშირებულ მორიგ ცერემონიაში, რომელიც ამჯერად სადამსჯელო ხასიათისაა. ეპიზოდი, სადაც მას თითო-ოროლა ადამიანის გარდა ყველა ერთსულოვნად მიაცილებს სიკვდილისკენ მიმავალ გზაზე. ამ დროს ფუფალაც მოწმეა ამ ყველაფრის და ისიც დაუყოვნებლივ გრძნობს სიკვდილის მოახლოებას. მისი ფანტაზიების მუზა,  ის ვისი საშუალებითაც თავის ოცნებებს ასულდგმულებდა, სასიკვდილოდ გასწირეს. ამ ფონზე მან იგრძნო სრული მარტოობა, იგრძნო, რომ თუკი ეს სათაყვანებელი სრულყოფილება ასე ადვილად გაიმეტეს, თავადაც აღარ ეყოლებოდა სიკვდილის შემდეგ განმკითხველი. ამ სცენაშივე ის იაზრებს ყოველი მისი ოცნების აბსურდულობას, მისთვის ყოველივე მტვრად იქცა და, პირველად ფილმის განმავლობაში, ხმამაღლა აღიარებს, რომ ყველაფერი, რითიც აქამდე თავს იწონებდა, მთლიანად გამოგონილი იყო. თუმცა ეს აღარავის გაუგია, რადგან ყველანი მნიშვნელოვანი ცერემონიით იყვნენ დაკავებულნი.